काठमाडौं १५ मंसिर ।
वैदेशिक रोजगारका लागि साउदी अरबका विभिन्न सप्लाई कम्पनीमा पुगेका झन्डै चार सय नेपाली कामदार खानासमेत नपाएर भोकभोकै छन् ।

साउदीको रियाद, जेद्दा, दमामका विभिन्न सप्लाई कम्पनीमा आएकै दिनदेखि कम्पनीले खानासमेत नदिई पीडित बनाएर राखेको नेपाली दूतावासले जनाएको छ । ‘साउदी आएकै दिनबाट खाना नपाएको भन्दै दूतावासमा उजुरी आउने क्रम बढेको छ,’ रियादस्थित नेपाली दूतावासका श्रम काउन्सिलर अम्बिकाप्रसाद अधिकारीले भने, ‘यो ज्यादै संवेदनशील विषय हो ।’

दूतावासका अनुसार २० देखि सय जनासम्म कामदार लिएका कम्पनीहरूले खानासमेत उपलब्ध गराउन सकेको छैनन् । खाना नपाएर आएका ५४ जनाको समूहलाई दूतावासले आफ्नै परिसरभित्रै राखेर आश्रय दिइरहेको छ ।

‘दलालका कारण नेपाली कामदारले निकै ठूलो मानसिक यातना भोगेका छन् । खाना नपाएर ज्यानै जाला भन्ने डर भयो,’ उनले भने, ‘हामीसँग सम्पर्कमा आएका सबैलाई खानाको बन्दोबस्त गर्न सकेका छैनौं ।’ धेरैजसो पीडित कामदार दूतावासको सम्पर्कमा समेत पुग्न सकेको छैनन् ।

तेलको मूल्यमा आएको गिरावट र यमन युद्धमा भइरहेको ठूलो खर्चका कारण साउदी अरबमा श्रमिकलाई काममा लगाएर नाफा लिन पल्केका सप्लाई कम्पनीमा सबभन्दा बढी समस्या देखिएको छ । आर्थिक अवस्था दरिलो नभई कामदार ल्याएर अर्को कम्पनीमा कामदार पठाउने सप्लाई कम्पनीहरूले नयाँ काम पाएका छैनन् । त्यस्ता कम्पनीमा पुगेका कामदारलाई खाना खुवाउने पैसासमेत कम्पनी सञ्चालकसँग छैन ।

‘आएको दिनदेखि कम्पनीले खाना खुवाएको छैन,’ चार महिनाअघि साउदी पुगेका अर्जुन ढकालले भने, ‘साथीभाइबाट सहयोग जुटेका बेला खाना खान्छौं । नत्र भोकै पर्छौं ।’

सम्पर्कमा आएका पीडित नेपालीलाई स्थानीय नेपाली संघसंस्थाले खाद्यान्य तथा कम्बल जुटाउने प्रयास गरेका छन् । ‘साउदीमा बढेको चिसोले थप समस्या पारेको छ,’ नेपाली जनसम्पर्क समितिका सुरेशराज त्रिपाठीले भने, ‘अहिले एकदमै चिसो बढिरहेको छ । ओढ्ने कम्बल नहुँदा पीडितलाई निकै कठिन भएको छ ।’

गैरआवासीय नेपाली संघ, साउदीका सचिव विशाल श्रेष्ठले अलकासिम क्षेत्रमा पीडित भएका कामदार खोज्ने काम भइरहेको बताए । ‘अमल अल खालिजमा पीडित भएका १७ कामदारलाई लत्ताकपडा र खाद्यान्न सहयोग गर्‍यौंं,’ उनले भने, ‘अरू धेरै छन् । राहत जुटाउन पहल गरिरहेका छौं ।’

केही कामदारले अरू कम्पनीको मेसमा गएर खाना खाइरहेको बताए । रियादस्थित फुब्र्र अरेबियामा अलपत्र एक सय १३ नेपाली कामदारले अर्का कम्पनीको मेसमा खाना खाइरहेका छन् । ‘चार महिनादेखि काम पाएको छैन । कम्पनी बन्द छ । तलब त परैको कुरा हो,’ नवलपरासीका विष्णु दुवाडीले भने, ‘यति धेरैलाई खानाको व्यवस्था गर्न जटिल छ ।’

सुलेमान हमद अल धोवन कम्पनीमा गएका ४९ कामदारले खानाकै लागि करार सम्झौताविपरीत काम गर्नुपरेको छ । ‘हामीलाई पिटियो । एक हजार रियालमा आएका थियौं । भोकै पर्ने स्थिति आएपछि ७ सय ५० रियालमा काम गर्न बाध्य भयौं,’ उदयपुरका केदारकुमार कार्कीले भने, ‘हामीमाथि ठूलो अन्याय भयो ।’

दूतावासले सप्लाई कम्पनीमा नयाँ कामदार नपठाउन श्रम र परराष्ट्र मन्त्रालयमा अनुरोध गरेको छ । ‘सप्लाई कम्पनीमा आएका सयौं नेपालीको बिजोग छ,’ अधिकारीले भने, ‘समस्यामा परेका कामदारलाई उद्धार गर्न निकै कठिन भइरहेको छ ।’ श्रम मन्त्रालयले निर्माण क्षेत्र र सप्लाईमा जाने कामदारलाई श्रम स्वीकृति दिन कडाइ गर्न पहल थालेको जनाएको छ । कान्तिपुरबाट