भारतले मर्मत गर्नुपर्ने सडक, नवलपरासीका स्थानीय र प्रहरी मर्मत गर्दै
रबिन्द्र यादव र नवलपरासी
नवलपरासीको मुख्य पश्चिमी गण्डक नहरको सडक मर्मत कार्य स्थानीयले गरेका छन । त्रिबेणी व्यारेज पुल देखि १९।५ किलोमिटरमा रहेको मुख्य पश्चिमी गण्डक नहरको कालोपत्रे सडकलाई बिहीबार प्रतापपुर गाउपालिका वडा नं ६ झुलनिपुर भन्सार नजिक ठाउँमा स्थानीय र सशस्त्र प्रहरी बिओपी गुठी परसौनीले संयुक्त रुपमा नहरको किनारको सडक मर्मत गरेका छन । सडकको छेउ छेउमा अबिरल पानीले करिब १० मिटर भन्दा बढि कटान गरि क्षति पुर्याएको छ र त्यसलाई नियन्त्रण गर्न स्थानीय र सशस्त्र प्रहरी हातेमालो गरि अगाडि बढेका छन । नहरको सडक भत्किने र पानीको कटान हुदै जादा सडक दुर्घटनामा समेत वृद्धि भएको छ । सशस्त्र प्रहरी र स्थानीयले जोखिमपूर्ण सडकलाई नियन्त्रण गर्न बोरामा माटो ढुङ्गा राखेर मर्मत कार्य अगाडि बढाएका छन ।
मर्मत कार्य बिओपी गुठी परसौनी का प्रहरी निरिक्षक तेज बहादुर बुढाथोकी को नेतृत्वमा भएको थियो । वि सं १९६२ सालमा आएको भिषण बाढीले नेपालमा धेरै धनमाल र मानवीय क्षति पुर्याएको थियो र तत्कालीन नेपालका उप प्रधानमन्त्री सुगर्ण समशेर जबरा र भारतको तर्फबाट भारतीय राजदूत भगवान सहाय बिच सन १९५९ दिसेम्बर ४ तारिखमा बाढी नियन्त्रण, विद्धुत उत्पादन तथा सिचाइ गर्ने गरि मुख्य उदेश्यले २१ बुदामा मुख्य पश्चिमी गण्डक नहर बनाउने सम्झौता भएको थियो । सम्झौतामा मर्मतका सम्पुर्ण कार्य भारतको विहार र उत्तर प्रदेशलाई जिम्मा दिइएको थियो तर भारतको उत्तर प्रदेश र बिहार सरकारलाई सडक मर्मत गर्न पटकपटक जानकारी गराउदा पनि त्यहाका सरकारले बेवास्ता गर्दै आएको गण्डक नियन्त्रण संघर्ष समिति नवलपरासीका सचिव दुधनाथ गुप्ताले बताउनु भयो ।
गुप्ताका अनुसार वि स २०६४ सालमा नहरलाई ३४ दिन सम्म बन्द गरियो सम्बन्धित पक्षमालाई वार्तामा आउन बाध्य बनाइयो र गण्डक कमान्ड क्षेत्रका साबिक त्रिबेणी सुस्ता, रुपवलिया, कुडिया, गुठी परसौनी, नर्सही, बैदौली, पक्लिहवा, ठुलो खरेटवा, भुजहवा, सोमनी , जमुनिया र प्रतापपुर लगायत १३ गाविसमा वि सं २०४९ साल देखि २०६४ साल सम्म ८ हजार ४ सय ६४ घरधुरीमा उक्त क्षेत्रमा पटकपटक बाढीले २ अरब ९३ करोड ६० लाख ८३ रुपैया धन क्षति भएको संकलन क्षतिपूर्ति अहिलेसम्म भारतले दिएको छैन । केही दिन अगाडि सुस्ता गाउपालिका वडा नं १ र २ का स्थानीयले गण्डक नहरका कारण बाढी आउदा धनमालको क्षतिपूर्ति माग गर्दै नहर भत्काउने प्रयास समेत गरि सकेका छन । गण्डक नहरमा बनाइएको साइफनको सरसफाइ नहुदा वरिपरिका क्षेत्रमा किसानले लगाएका हजारौं विगहा खेती पानीको डुबानमा परेर बर्सेनि करोडौं को नुक्सान हुने गरेको