डा. कल्याण सुवेदी । कोरोना भाइरस आँफुमा फैलन नदिन अन्य रुघाखोकी दिने भाइरससंग जोगिने उपाय जस्तै उपाय गर्नुपर्छ । यस्तो भाइरस आफ्नो ठाउं नजिक फैलिएको थाहा भएपछि माक्स लगाएर हिड्ने, घर बाहिरको कुरा हातले छुने बित्तिकै साबुन पानीले हात धोई हाल्ने गर्नुपर्छ ।

यदि लक्षण देखा परेमा भिडभाडमा नजाने, बृद्ध, रोगी, बालबच्चा र गर्भवतीलाई अति आवश्यक नपरी घर बाहिर ननिकाल्ने, मिल्दासम्म बाहिर जाँदा लगाएको कपडा छुट्टै राख्ने र ति कपडा नधोई अरुलाई छुन नदिने । राम्रो diet गर्ने; अरुलाई नसरोस भनेर आंफुले खोक्दा मुख छोपेर खोक्ने । मिल्छ भने छुट्टै कोठामा बस्ने र अरुको नजिक नजाने ।

खाने भाँडाकुँडा आँफै माझेर सुकाउने, निको नहुँदासम्म वा उपचार बिधि नसकिंदासम्म छुट्टै बस्ने । आँफुलाई रुघाखोकी सुरु भएको र सामान्य रुघाखोकीले भन्दा ज्यादा गलाएको महसुस हुने बित्तिकै आँफु नजिकको स्वास्थ चौकी वा सरकारी अस्पतालमा फोन गरेर मात्र जाने । जाँदा माक्स लगाएर जाने ।

प्राय अधिकतम मामलामा संसारभर नै मानिस-मानिस बीच सर्ने भाइरसले स्वस्थ व्यक्तिको ज्यान लिंदैन तर अहिले फैलिएको कोरोना भाइरसले आफ्नै आनुवंशिक घटक परिवर्तन गरेर नयाँ जात बनाएको अवस्था हो । यो भाइरसको औषधि उपचार छैन । यसले पार्ने असर कम गर्न मात्र सकिन्छ ।

काठमाडौँमा यो भाइरस एउटा मानिसबाट अर्को ३/४ जनामा सर्यो भने यसलाई रोकथाम गर्न (नेपाल सरकारले केहि समय अघिको डेंगुलाई रोक्न देखाएको सक्रियतालाई आधार मान्दा) यो नेपालले थेग्न सक्दैन । त्रिभुवन विमानस्थलमा बाहिरबाट आउनेको 24 hrs health चेकजांच गर्ने ठाउं हेर्दा र सक्रियता हेर्दा उदेक लाग्दो छ । कोरोना भाइरस बारेमा धेरै कुरा अनुसन्धान हुनै बाँकि छ ।