रबिन्द्र यादव/ नवलपरासी पश्चिम

१ पुस

साउनको बाढीमा नारायणी नदिमा बगेर भारतिय भुमिमा पुगेका चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका ३ वटा गैंडा मध्ये एउटा गैडा सुस्ताबासीले शनिवार सुस्ता भुमिमा फर्काउन सफल भएका छन । अलपत्र अबस्थामा तीन वटै गैडा मध्ये एउटा गैडा विवादित १४ हजार ५ सय हेक्टर भुमि नजिकको जंगलमा थियोे । भारतको सुस्ता जंगलमा पुगेका गैंडा फर्काउने पटकपटक प्रयास गरिए पनि भारतीय सुरक्षाकर्मी एसएसबी र बन कर्मचारीले अवरोध गर्दै आईरहेका थिए । गैडा लिनका लागि भारत पुगेको चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको टोलीलाई केन्द्रको अनुमति विना गैंडा फिर्ता लैजान नमिल्ने भन्दै रोक लगाईएको छ । भारतले आफ्नो बन क्षेत्रमा रहेका गैंडाको रेखदेखका लागि ६ जना कर्मचारी राखेको नेपाल तर्फ आउन रोक लगाएको सुस्ताका स्थानियहरुले बताएका छन् । अहिले नेपाल बाट बगेर भारत पुगेका ३ वटा गैंडाहरु मध्ये १ वटा गैंडा पोथी हो जसलाई सुस्ताका युवाहरु लुकीलुकी भारतीय जंगल भित्र पसेर गुलेली हान्दै नेपालको सुस्ता भुमी फर्काउन सफल भएको सुस्ता बचाउ अभियानका सदस्य रबिन्द्र जैसवालले बताएका छन् । अहिले भने २ वटा गैडा विहारको सिर्सिया जंगलमा रहेका छन् ।

गैंडा नेपाल फर्काउनका लागि चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट रेञ्जर दिनेश चौधरीको नेतृत्वमा ३ वटा हात्ति सहितको टोली सुस्ता पुगेको छ । टोलीले गैंडा फर्काउनका लागि भारतिय बन कर्मचारीहरु संग पहल गर्दा केन्द्रबाट स्विकृति लिएर आउनु भनेर कर्मचारीले गैंडा फिर्ता ल्याउन रोकेको सुस्ता बचाउ अभियानका अाजम खाले बताए । खाका अनुसार बन विभाग कर्मचारीको गैर जिम्वारीपुर्ण व्यवहारले गर्दा समस्या भएको बताए । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा गैडा नेपाल भुमिमा अाएको र यसलाई बेहोस गरेर उक्त निकुञ्जमा फिर्ता लैजान जानकारी गराउदा पनि टोली अहिलेसम्म सम्म सुस्ता नपुगेको स्थानीयको गुनासो छ । निकुञ्जका संरक्षक अधिकृत गोपाल बहादुर घिमिरेका अनुसार अहिले अन्दाजी २०/२५ बर्षको पोथी गैडा स्थानीय किसान अयोध्या केवटको उखुबारीमा रहेको छ । घिमिरेले गैडाको अायु ४० देखि ५० बर्षको हुन्छ जानकारी समेत दिए । उक्त गैडालाई सुस्ताको युवाहरु उखुबारीलाई घेराबन्दी गरि रेखदेख गरि रहेका छन् ।

हात्ति सहितको टोली सुस्तामै रहेको छ । चितवनबाट अनुगमनका लागि टोली अाउन भनिएको भएपनि अहिलेसम्म सुस्ता अाएको छैन । गैडाको सुरक्षाका लागि नेपालको तर्फबाट सुस्तामा रहेको शसस्त्र, जनपद प्रहरी र स्थानीय युवाहरु दिनरात खटिरहेका छन । नेपाल सरकारले चिनलाई २ गैडा उपहार दिएपछि भारतले अलि चिढिएको सरोकारवालाहरुले बताउँछन् ।