काठमाडौं । गर्मीमा मधुमेह रोगीका लागि निकै फाइदाजनक एक फलका बारेमा हामी बताउँछौं, जसको नाम हो जामुन । 

कालो जामुन मधुमेह रोगीका लागि औषधि भन्दा कम छैन, जामुनलाई आयुर्वेदमा निकै फाइदाजनक मानिन्छ । जामुन विशेषगरी मधुमेह नियन्त्रणमा प्रभावकारी मानिदैँ आएको छ ।

जामुनले रगतमा चिनीको मात्रा कम गर्न मधत गर्छ। यस बाहेक जामुन पेट र पाचन सुधार गर्न पनि प्रभावकारी साबित हुन्छ। जामुन खानु दाँत, आँखा, अनुहार, मिर्गौलाको पत्थरी र कलेजोका लागि पनि फाइदाजनक हुन्छ । चिनीमा भिटामिन र फाइबरले भरिपूर्ण जामुन कसरी प्रयोग गर्ने भन्ने बारेमा विस्तृतमा जानौं।

आचार्य बालकृष्णका अनुसार जामुनको सेवन मधुमेहका बिरामीका लागि निकै फाइदाजनक हुन्छ । आयुर्वेदमा जामुनको फल, बीउ र पातहरू प्रयोग गरिन्छ। मधुमेहका बिरामीले जामुन कसरी प्रयोग गर्ने भन्ने उपाय हामी सिकाउँछौं ।

पहिलो विधिः जामुनको दानालाई पिसेर धुलो बनाउने । अब एक भाग जामुन (ब्ल्याकबेरी) सीड पाउडर, एक भाग शुन्थी पाउडर र दुई भाग गुडमार जडिबुटी मिलाउनु होस्। सबै सामग्रीलाई पिसेर पाउडर बनाउनु होस् र छान्नुहोस्। यस पाउडरलाई एलोभेराको जुसमा मिसाएर पिउनु होस्। यदि तपाईं चाहनुहुन्छ भने यसलाई चक्की बनाएर दिनको तीन पटक खानुहोस्। यसले चिनी नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्नेछ।

दोस्रो विधिः करिब १०० ग्राम जामुनको जरा लिनुहोस् र यसलाई राम्ररी सफा गर्नुहोस्। अब यसमा अलिकति पानी हालेर पिस्नु होस् । २० ग्राम चिनी मिठाईमा मिसाएर ताइप मिश्रण खानुहोस्। यो धुलो बिहान बेलुका खाँदा मधुमेहमा फाइदा हुन्छ ।

तेस्रो विधिः २५० ग्राम पाकेको जामुन र आधा लिटर उमालेको पानीमा हाल्नुहोस्। केही समय उमालेपछि पानी अलिकति चिसो भएपछि जामुनलाई पिसेर छान्नुहोस् । अब यो पानी दिनमा ३ पटक पिउनुहोस् । यसले चिनी नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्नेछ।

चौथो विधिः जामुनको बोक्रा पनि चिनी कम गर्न प्रयोग गरिन्छ। यसका लागि जामुनको बोक्रालाई पिसेर खरानीमा परिणत गर्नुहोस्। ६५० मिलीग्राम देखि २ ग्रामको मात्राको खरानी दैनिक उपभोग गर्नुहोस्। यसले मधुमेह हुनवाट कम गर्न मद्दत गर्नेछ।