बेइजिङ । चीनले मस्तिष्क जस्तो कम्प्युटर बनाएको छ, जसको नाम ‘डार्विन मंकी’ राखिएको छ । यो कम्प्युटर झेजियाङ विश्वविद्यालयका विकासकर्ताहरूले बनाएका हुन्। ‘डार्विन मोन्की’ नामक यो कम्प्युटर २० अर्बभन्दा बढी एआई न्यूरोन्सबाट बनेको भनिएको छ । उसो भए, जान्नुहोस् यसमा के–के सुविधाहरू छन् ?

चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले प्रविधिको आधारमा नयाँ आविष्कार गर्दैछन्, यसपटक उनीहरूले   ‘ब्रेन’ जस्तो कम्प्युटर विकास गरेका छन् । यसलाई ‘डार्विन मंकी ’ भनिएको छ, जुन २० अर्बभन्दा बढी एआई न्यूरोन्सबाट बनेको छ । यो कम्प्युटरलाई चीनको झेजियाङ विश्वविद्यालयका विकासकर्ताहरूले बनाएका हुन्।

यसले कम्प्युटर एआईलाई अझ राम्रो र विकसित बनाउन मद्दत गर्ने उनीहरुको भनाइ छ । यो कम्प्युटरले ठ्याक्कै मस्तिष्क जस्तै काम गर्ने विकासकर्ताहरूले दाबी गरेका छन् । यसको एआई न्यूरोन्स पनि जैविक न्यूरोन्स जस्तै काम गर्दछ।

साउथ चाइना मर्निङ पोस्टको रिपोर्ट अनुसार यो कम्प्युटर ९६० डार्विन–३ चिप्स प्रयोग गरेर बनाइएको हो । यी चिप्स हुन्, जसमा १०० बिलियन भन्दा बढी सिनेप्स बनाइन्छ। तपाईलाई बताउन दिनुहोस् कि सिनेप्स एक भाग हो, जसले न्यूरोन्सलाई एकसाथ जोड्ने काम गर्दछ।

जसका कारण यो कम्प्युटरले मस्तिष्क जत्तिकै छिटो सूचना प्रशोधन गर्ने क्षमता प्राप्त गरेको छ । ‘डार्विन मंकी’ को एउटा विशेष कुरा यो हो कि यसले धेरै कम बिजुली खपत गर्छ। सामान्यतया यसले २ हजार वाट पावर प्रयोग गर्दछ।

‘डार्विन मोन्की’ नामको यो कम्प्युटरले तार्किक तर्क र गणितका समस्या पनि समाधान गर्न सक्नेछ । यसले एआईलाई मात्र सुधार गर्दैन, तर जनावरहरूको दिमाग बुझ्न पनि मद्दत गर्न सक्छ। वैज्ञानिकहरूले दावी गरेका छन् कि कम्प्युटरले मकाक बाँदर, मुसा र जेब्राफिस जस्ता जनावरहरूको मस्तिष्कको नक्कल गर्न सक्छ। यसले मस्तिष्कसँग सम्बन्धित विज्ञान बुझ्न मद्दत गर्नेछ। यो प्रविधिले भविष्यमा चिकित्सा अनुसन्धान र न्यूरोसाइन्सको क्षेत्रलाई अगाडि बढाउन सक्छ।

यति मात्र होइन, यसको मद्दतले रोबोटिक्स र डाटा प्रोसेसिङमा पनि सुधार गर्न सकिन्छ । यो कम्प्युटर जुन प्रविधिमा आधारित छ, त्यसलाई न्यूरोमोर्फिक कम्प्युटिङ भनिन्छ। यो प्रविधिले मस्तिष्कको नक्कल गर्छ। यस प्रविधिको कारणले निर्णय लिने, सिक्ने र सम्झाउने जस्ता कार्यहरू सजिलै गर्न सकिन्छ। यस बाहेक कम्प्यूटरमा स्पिकिङ न्यूरल नेटवर्क टेक्नोलोजी पनि प्रयोग भइरहेको छ, जसले जैविक न्यूरोन्स जस्तै काम गर्दछ।

यसअघि पनि झेजियाङ विश्वविद्यालयले सन् २०२० मा यस्तै कम्प्युटर बनाएको थियो जसको नाम ‘डार्विन माउस’ राखिएको थियो । यसमा १२ करोड एआई न्यूरोन्स थिए । अहिले सिर्जना गरिएको ‘डार्विन मंकी’ यसको उन्नत संस्करण हो, जसमा २० अर्बभन्दा बढी एआई न्यूरोन्स छन्। यस बाहेक अन्य धेरै नयाँ चीजहरू प्रयोग गरिएको छ, जस्तै न्यूरल प्रणाली सुधार गरी नयाँ अपरेटिङ सिस्टम सिर्जना गरियो।

विश्वविद्यालयका प्रोफेसर पान ग्याङ भन्छन् कि डार्विन बाँदरको डिजाइन र कम बिजुली खपतले यसलाई अवस्थित कम्प्युटिङ प्रणालीहरू भन्दा फरक पार्छ। यो एक नयाँ र राम्रो प्रकारको कम्प्युटर हो, जसले भविष्यमा धेरै प्रकारका कामहरू गर्नेछ।