काठमाडौँ । सफलता पाउन धनी, सम्पन्न परिवार र शहरमा जन्मनु पर्दछ भन्ने छैन । यदि प्रतिभा, लगनशिलता र दृढसंकल्प छ भने निकै दुर्गममा जन्मेको व्यक्तिले पनि शैक्षिक सफलता पाउन सक्दछ । यस्तै उदाहरणीय बनेकी छिन् कालीकोटकी मनिष । उनले कालिकोटमा जन्मेर पनि युरोपको कलेजमा त्यो पनि पूर्णछात्रा वृत्तिमा पढ्ने मौका पाएकी छिन् । नेपाली बालिकाको पूर्ण दृढ संकल्प, सपना र शक्तिका कारण उक्त छात्रवृत्ती पाउन सफल भएको सोमबार डस्टी याक फाउण्डेसनले पत्रकार सम्मेलन गरेर उनको नेपालको दुर्गम जिल्ला कालीकोटदेखि स्विटजरल्याण्डको एग्लोन कलेजसम्मको कथा बताइएको थियो ।

पत्रकार सम्मेलनमा फाउण्डेसनले पत्रकार सम्मेलनमा बताए अनुसार मनिषा कालिकोटको गरिब परिवारमा जन्मिएकी पाँच जना छोराछोरीमध्ये दोस्रो सन्तान हुन् । उनीका दुई बहिनीहरू छन् । उनको बुबाले उनीहरूलाई आफ्नो लागि छाडे किनभने उनको आफ्नै शब्दमा, उनकी आमाले उनलाई छोरा दिन सकिनन् । सानै उमेरमा अरु केटाकेटीले जस्तै पढ्नुको सट्टा मनिषाले आफ्नी आमासँग खेतबारीमा, स्टेशनमा फलफूल बेच्ने र अरूको घरायसी काममा सघाउने गर्थिन् ।

उनकी आमाले जीवन धान्न संघर्ष गरिन् । सिमित आम्दानीको श्रोत र छोराछोरीलाई खुवाउन नसक्दा छोरीहरूलाई बालगृहमा पठाउन बाध्य बनाएको पत्रकार सम्मेलनमा फाउण्डेसनका सञ्चालक दुई बेलायती नागरिक, म्याथ्यू विलियम हर्ली र उनकी पत्नी श्रीमती लुइसाले कालीकोटबाट उद्दार गरेर स्विटजरल्याण्डको एग्लोन कलेजसम्म पुर्याका थिए । मनिषाले नेपालमा हुँदा भोग्नु परेको कारुणीक कथा पनि उक्त पत्रकार सम्मेलनमा बताइएको थियो ।

मनिषाकी आमाले बाध्यताका कारण उनले आफ्नै सन्तानलाई कुनै वस्तुभन्दा कम व्यवहार गर्न पर्यो, चीजहरूले खराबको लागि मोड लियो । मनिषाले घरमा पाएको दुख जस्तै अनाथालयको अवस्था पनि कमजोर र व्यवस्थित रहेको पाइन । त्यहा बालबालिकालाई उचित खानेकुरा, सफा लुगा, स्वास्थ्य सेवा वा अन्य कुनै पनि आवश्यक सामग्री उपलब्ध नगराइएको देखेपछि उनी झन निरास भएको अनुभव समेत सुनाइएको थियो । धेरै बालबालिकाहरू भोकाएको, शारीरिक रूपमा विरामी र पोषणको कमी र खराब आहारका कारण वृद्धि मन्दीको जोखिममा रहेको थियो ।

मनिषाको सपना सकारका बनाउने दुई बेलायती नागरिक, म्याथ्यू विलियम हर्ली र उनकी पत्नी श्रीमती लुइसा जेनेकमको महत्वूर्ण हात रहेको पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी गराइएको थियो । सन २०१५ को महाभूकम्पपछि देशमा सक्रिय रूपमा विभिन्न परोपकारी संस्थाहरू मार्फत सहायता र सहयोग प्रदान गर्दै आएका थिए । ती दुई बेलायती नागरिक पनि उक्र समयमा आफ्ना दुई छोरा लिएर नेपाल आएका थिए । भूकम्पले धेरै नेपालीको परिवार तहसनहस बनाएको थियो । बालबालिकालाई विस्थापित गरी अनाथालय र बालगृहमा सारिएको थियो । यहीं बलायती परिवारले मनिषा र उनका दिदीबहिनीहरूलाई भेट्टाए र नेपालका बालबालिकाहरूलाई सहयोग गर्न डस्टी याक फाउन्डेसनमा पुर्याए ।

हर्लीहरूले बुडानिलकण्ठमा डस्टी याक चलाउने परिवारको रूपमा स्वयकका रुपमा सेवा गरेका छन् । जुन सेवा केन्द्रको राम्रोसँग सुसज्जित र मर्मत गरिएको छ । सबै केटीहरूलाई अङ्ग्रेजी माध्यमका विद्यालयमा भर्ना गरियो, बास, खाना, शिक्षा, माया र हेरचाहको व्यवस्था गरिएको छ । ६ वर्षदेखि केटीहरूले पालनपोषण, हेरचाह र माया गर्ने परिवार पाए । डस्टी याक सोसाइटीमा, मनिषाले पनि अन्ततः उनले राम्रो अविभावब पाइन ।

विद्यालयमा, उनले शैक्षिक क्षेत्रमा निरन्तर उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्नुका साथै अतिरिक्त क्रियाकलापहरूमा पनि राम्रो प्रदर्शन गरिन्। उनी फुटबल, म्याराथन, बास्केटबल, गायन र नृत्यमा धेरै राम्रो गरिन । फाउन्डेसनमा, उनले बाँकी बालबालिहरूलाई ठूलो बहिनीको भूमिकामा निर्वाध गरेकी थिइन । बाल्यकालदेखि नै आफूले भोगेको कठिनाइ र संघर्षलाई ध्यानमा राख्दै मनिषाले आफू र आफ्ना दिदीबहिनीहरूले जीवनमा भोग्नुपरेको सामाजिक अन्याय र असमानताको विरुद्ध लड्नका लागि वकिल बन्न निरन्तर इच्छा समेत व्यक्त गरिन् । उनी अन्य बालबालिका र महिलालाई सहयोग गर्ने चाहना राख्छिन् । मनिषा असाधारण थिइन् भन्ने कुरा स्पष्ट थियो । बेलायती श्रीमान श्रीमति हर्लीले उनको दृढ संकल्पको प्रशंसा गरे र उनलाई स्विट्जरल्याण्डको एग्लोन स्कूलमा छात्रवृत्तिको लागि आवेदन दिन प्रोत्साहित गरे जुन विश्वको सबैभन्दा प्रतिष्ठित विद्यालयहरू मध्ये एक हो ।

एग्लोन स्कूलको यात्रा सजिलो थिएन । एग्लोनसम्म पुग्न धेरै कडा प्रक्रियाहरु छन । आवेदन प्रक्रिया पूरा हुन महिनौं लाग्यो । छनोटको पहिलो चरण मूल्याङ्कन र अन्तर्वार्ता थियो, जसको लागि उनले आफ्ना शिक्षकहरू, हर्लेज र युकेका ट्युटरहरूसँग दिनरात निरन्तर तयारी गरिरहेकी थिइन् । जसले मनिषालाई उनको सपनाहरू पूरा गर्न मद्दत गर्न आफ्नो समय दिए । एक पटक अन्तर्वार्ता सकिएपछि, उनले अंग्रेजी भाषा परीक्षण, सामान्य क्षमतारआईक्यू परीक्षण र गणित परीक्षामा दिइन । अन्तिम र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मापदण्ड जसको आधारमा उनको छनोट निर्धारण गरिएको थियो, उनको एग्लोन स्कूलमा आवेदन दिनको लागि उनको प्रेरणाको पत्र थियो ।

उनले संसारको कुनै पनि बच्चाभन्दा पनि धेरै हासिल गरेकी छिन् । उनी नेपालकी सन्तान हुन् र उनको सफलतालाई मनाउनुपर्छ । मनिषाको नयाँ शिक्षाको यात्रा नेपालका सरकारी निकायहरुकै कारण झण्डै रोकिएको नमिठो घटना समेत सुनाइएको थियो । स्विट्जरल्याण्डको वाणिज्य दूतावासले सबै कागजी कार्यहरू उपलब्ध गराएको र नेपाली अधिकारीहरूलाई अग्रिम पठाएको, अध्यागमनलाई मनिषासँग सम्बन्धीत कागजातको प्रतिलिपिहरू उपलब्ध गराइए पनि सुन्दर सपनाको संसारमा पुग्नबाट रोक्ने प्रयास भएको फाउण्डेसनका कानुनी सल्लाहकारले पत्रकार सम्मेलनमा बताए । उनले भने, ‘विदेशी परिवार हर्ली परिवारले कठिनाइहरूको सामना गर्दै र बिना कारण उनीहरुलाई हिरासतमा राखियो ।’

यी धेरै समस्याहरु पार गर्दै आफ्नी जन्म दिने आमा, नेपालमा डस्टी याक सोसाइटीको सहयोगले उनी स्विटजरल्याण्डको एग्लोन कलेजमा अध्ययनरत छिन् । उनको यो यात्रामा बाधा अड्चनहरु नआएका होइनन् तर उनले बाधा अड्चनहरुलाई एकपछि अर्को गरि पार गरि आफ्नो लक्ष्यमा पुग्न सफल भएकी छिन् । पढाइपछि देश फर्कने र देश र जनताको सेवा गर्ने उनको इच्छा रहेको बताएकी छिन् ।