काठमाडौं । पृथ्वीमा जीवनको उत्पत्तिलाई लिएर वैज्ञानिकहरूबीच दशकौंदेखि बहस गरिरहेका छन । तर, अब एक नयाँ अनुसन्धानले पहिले सोचेको भन्दा धेरै करोड वर्ष पहिले जीवन सुरु भएको दाबी गरेको छ ।

नेचर इकोलोजी एन्ड इभोलुसनमा प्रकाशित एउटा महत्त्वपूर्ण अध्ययनमा वैज्ञानिक एडवर्ड मुडी र उनको टोलीले जीवनको सबैभन्दा पुरानो पुर्खा अर्थात् “लास्ट युनिभर्सल कमन एन्सेस्टर” को उमेर ४.०९ देखि ४.३३ अर्ब वर्ष रहेको अनुमान गरेका छन्।

यो उमेर जीवाश्म रेकर्डमा आधारित अनुमान भन्दा धेरै करोड वर्ष बढी छ। यदि यो अनुसन्धान सत्य साबित भयो भने यसले पहिले गरिएको अर्को अध्ययनलाई पुष्टि गर्नेछ, जसमा वैज्ञानिक एलिजाबेथ बेलले ४.१ अरब वर्ष पुरानो खनिजमा जीवनको निशान फेला पारेको थियो।

अहिलेसम्म यो विश्वास थियो कि पृथ्वीमा जीवन ‘लेट हेभी बमबारमेन्ट (एलएलएचबी) पछि मात्र सुरु भयो। ४.१ देखि ३.८ बिलियन वर्ष पहिले पृथ्वीमा लगातार उल्का र धूमकेतुहरूको वर्षा भएको यो समय थियो। यो भीषण टक्करका कारण पूरै पृथ्वी जलेको हुनाले जीवनको विकास हुने सम्भावना नरहेको वैज्ञानिकहरुको विश्वास थियो ।

तर अब केही वैज्ञानिकहरूले एलएचबीको तीव्रतामा प्रश्न उठाइरहेका छन्। के यो टक्कर साँच्चै यति भयानक थियो कि यसले पृथ्वीलाई पूर्ण रूपमा निर्जीव बनायो ? नयाँ अनुसन्धानले जीवनको उत्पत्ति धेरै पहिले भएको हुन सक्छ र लुकाको यी कठोर परिस्थितिहरूमा पनि बाँचेको हुन सक्छ।

पहिलेका अध्ययनहरूमा पृथ्वीमा जीवनको प्रारम्भिक प्रमाण ३.५ देखि ३.८ बिलियन वर्ष पुरानो मानिएको थियो। तर यदि हालैको अनुसन्धानले सही प्रमाणित गर्छ भने यसको मतलब यो हो कि जीवन ४.१ बिलियन वर्ष भन्दा पहिले सुरु भएको थियो। यस खोजले पृथ्वीमा जीवनको कथालाई पूर्ण रूपमा परिवर्तन गर्न सक्छ र यो पनि संकेत गर्दछ कि सायद अन्य ग्रहहरूमा जीवनको संकेतहरू फेला पार्ने ठूलो सम्भावना हुन सक्छ।

पृथ्वीमा जीवनको तीव्र उदयले वैज्ञानिकहरूको लागि एक धेरै रोमाञ्चक प्रश्न खडा गरेको छ – के पृथ्वीमा जीवनको उत्पत्ति भयो, वा यो अर्को ग्रहबाट आएको हो ? यो विचार “पैनस्पर्मिया” सिद्धान्त भनिन्छ। यस सिद्धान्त अनुसार, जीवन अर्को ग्रहमा विकसित भयो र उल्कापिण्डको माध्यमबाट पृथ्वीमा पुग्यो। यद्यपि, यो एक पुरानो विचार हो जुन प्रायः अस्वीकार गरिन्छ, किनकि यो गणितीय रूपमा अत्यन्त असंभव मानिन्छ।

यदि सौर्यमण्डल बाहिरबाट उल्कापिण्ड आएको भए यसको यात्रा लाखौं वर्ष लाग्ने थियो र यस समयमा तीव्र विकिरणले कुनै पनि जीवित कोशिकालाई नष्ट गरिदिन्छ। थप रूपमा, टाढाको यात्रा गर्ने कुनै पनि वस्तु पृथ्वीमा पुग्नको सट्टा सूर्य वा बृहस्पतिको तीव्र गुरुत्वाकर्षण बलले फसेको हुन सक्छ।