सिडनी । अष्ट्रेलियाको ग्रिफिथ युनिभर्सिटीका दुई वैज्ञानिक र माल्टा युनिभर्सिटीका ह्युग ग्रौकटले साउदी अरबमा महत्वपूर्ण खोज गरेका छन् । म्याथ्यू स्टीवर्ट र माइकल पेट्राग्लिया नामका दुई वैज्ञानिकले मानव इतिहासका धेरै रहस्यमय प्रमाणहरू फेला पारेको दाबी गरेका छन् । अरबी प्रायद्वीपमा यस्ता धेरै ढुङ्गाका संरचनाहरू देख्न सकिने वैज्ञानिकहरूले बताएका छन् । उनीहरूका अनुसार मरूभुमी देशमा धेरै चिम्नी र ढुङ्गाका औजारहरू फेला परेका छन्, जसले यहाँ १० हजार वर्षअघि मानव जीवन थियो भन्ने प्रमाण हो ।

वैज्ञानिकहरूले साउदी अरेबियाको विशाल लाभा ट्यूब गुफामा पुरातन मानिसको बसोबासको पहिलो प्रमाण फेला पारेको दाबी गर्दै यहाँ शिकार र गोठालोको दृश्यले भरिएको रक आर्ट पनि हेर्न सकिने बताएका छन्। वैज्ञानिकहरूले यी दृश्यहरू देखेपछि धेरै पुरातत्वविद्हरूले विगत एक दशक देखि अनुसन्धान गरिरहेका थिए। अनुसन्धानका क्रममा यीमध्ये धेरै संरचना १० हजार वर्ष पुरानो भएको खुलासा भएको छ ।

सुख्खा हावापानी, तातो दिन, चिसो रात र कडा हावाको क्षयका कारण केही अवशेष पुरातत्वविद्का लागि खासै उपयोगी छैनन्। अहिलेसम्म जीवाश्म वा गहिरो गाडिएको तह निक्षेपको बारेमा धेरै कम जानकारी प्राप्त भएको छ। वैज्ञानिकहरूले लामो समयदेखि उत्तरी अरबका सयौं गुफा र लाभा ट्यूबहरू मध्ये कुनै पनि पुरातत्वविद्ले सर्वेक्षण नगरेको बताएका छन्। सन् २०१९ मा केही टोलीले यी भूमिगत ठाउँमा अनुसन्धान गर्न थालेपछि अध्ययनमा धेरै रहस्यमयी जानकारी बाहिर आएको छ ।

अरबको यो लाभा ट्यूब मदिना सहरबाट करिब १२५ किलोमिटर उत्तरमा हरात खैबर लाभा क्षेत्रमा रहेको वैज्ञानिकहरूले बताएका छन् । यो ट्यूब हजारौं वर्ष पहिले लाभा चिसो पछि बनेको थियो। ट्यूबको लम्बाइ १.५ किलोमिटर, उचाइ १२ मिटर र चौडाई ४५ मिटर सम्म छ। यस ट्यूबमा प्रवेश गर्दा हड्डीका अवशेषहरू ठूलो संख्यामा भेटिन्छन्। यसमा अझै पनि हजारौं जीवाश्महरू सुरक्षित छन्। यसमा चर्ने जनावरहरू विशेष गरी भेडा र बाख्रा र कुकुरहरूको शिकार दृश्यहरू समावेश छन्।