काठमाडौँ । भारत सरकारले ट्यापेन्टाडोल र क्यारिसोप्रोडोल जस्ता औषधिहरूको निर्यात र निर्माणमा तत्काल प्रभावबाट प्रतिबन्ध लगाउने निर्णय गरेको छ ।

बीबीसीको एक अनुसन्धानले भारतको मुम्बईमा रहेको एभियो फार्मास्युटिकल्स नामक औषधि कम्पनीले इजाजतपत्र बिना नै लत लाग्ने औषधि उत्पादन गरिरहेको रिपोर्ट प्रकाशितपछि भारत सरकारले यी औषधिमा प्रतिबन्ध लगाएको हो ।

यो कम्पनीले यी औषधिहरुलाई अवैध रूपमा पश्चिम अफ्रिका पठाइरहेको थियो । जसका कारण त्यहाँ ठूलो स्वास्थ्य संकट उत्पन्न भएको छ ।

चिकित्सा भाषामा, यी औषधिहरूलाई ओपिओइड्सको रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ । अफिमबाट बनाइने औषधिलाई ओपिओइड भनिन्छ । यी मादक हुन्छन् र व्यक्ति यिनीहरूको लतमा पर्छ । भारत सरकारको स्वास्थ्य सेवा महानिर्देशनालय र केन्द्रीय औषधि मानक नियन्त्रण संगठनले सबै राज्य र केन्द्र शासित प्रदेशहरूको औषधि नियन्त्रण अधिकारीहरूलाई निर्देशन पठाएको छ ।

सोही समयमा, भारत सरकार र महाराष्ट्र सरकारका औषधि निरीक्षकहरूको संयुक्त टोलीले एभियो कम्पनीको उत्पादन केन्द्र र गोदाममा छापा मारेर कारबाही गरेको थियो । टोलीले उनीहरूको सम्पूर्ण स्टक जफत गरेको छ र थप उत्पादन तत्काल प्रभावबाट रोकेको थियो ।

मुम्बईस्थित एभियो फार्मास्युटिकल्सले विभिन्न ब्रान्ड नाममा विभिन्न प्रकारका ट्याब्लेटहरू उत्पादन गर्छ । यति मात्र होइन, तिनीहरूको प्याकेजिङ यसरी गरिएको छ कि तिनीहरू पूर्ण रूपमा वैध औषधिहरू जस्तो देखिन्छन् ।

तर ती सबैमा उस्तै हानिकारक तत्वहरू हुन्छन्: शक्तिशाली ओपियोइड ट्यापेन्टाडोल, र मांसपेशी आराम दिने क्यारिसोप्रोडोल । क्यारिसोप्रोडोल यति खतरनाक औषधि हो कि युरोपमा यसको प्रयोग प्रतिबन्धित छ ।

यस्ता संयोजन औषधिहरूको प्रयोग संसारमा कतै पनि इजाजतपत्र प्राप्त छैन । यसको सेवनले सास फेर्न गाह्रो हुनुका साथै दौरा पनि हुन सक्छ ।

यसको अत्यधिक सेवनले पनि मृत्यु हुन सक्छ। यी जोखिमहरूको बावजुद, धेरै पश्चिम अफ्रिकी देशहरूमा ओपिओइडहरू अवैध औषधिको रूपमा लोकप्रिय छन् किनभने तिनीहरू सस्तो र सजिलै उपलब्ध छन् ।

बीबीसीले घाना, नाइजेरिया र आइभरी कोस्टका सडकहरूमा एभियो लोगो भएका प्याकेटहरू बेचिएको फेला पारेको थियो ।